از عسل تا شربت؛ از تعلق تا تنفر

رسیدیم سرکوچه، جایی که یه کله پزی با یک مجتمع نون سنتی (تافتون، سنگک و بربری ) همسایه دیوار به دیوار بودن.

پرسید: تا حالا دقت کردی که نونواها و کله پزا چقدر کارشون سخته، تعطیلات ندارن، روز و شب ندارن، چقدر زحمت میکشن؟

گفتم: اره دقیقا. به نظرم بنیه جسمی و روانی خاصی لازم داره. تازه خیلی هاشون هم مهاجر از شهرهای دیگه هستن و حتی جای مناسب برای استراحت هم ندارن.

گفتش: جالب اینه که ما هیچ مدل های انگیزشی و تعهد به کار، برای این جنس مشاغل نداریم؟هیچ نظریه  افزایش رضایت شغلی برای این قشر زحمت کش توی هیچ کتابی نیومده؟ همیشه هم انگار حالشون خوبه و خوشحالن. آخه مگه میشه؟ مگه داریم؟

مگر نه اینکه اینا جزو سخت ترین مشاغل هستن؟ مگر نه اینکه اینا روز و شب ندارن؟ مگر نه اینکه باید ساعت های متوالی سرپا وایسن؟ مگر نه اینکه شغلشون حساسه و اگر نباشن مردم بدون نون و گرسنه میمونن؟ مگر نه اینکه باید با مشتری خوش رفتار باشن؟ مگر نه اینکه باید کیفیت کارشون خوب باشه؟ و ….

راست میگفت. همه پارامترهایی که مشاغل سخت و زیان آور برای موفقیتشون و استمرار عملکرد خوب توی سازمان های بزرگ لازمه برا اینا به نظرم بیشترش لازم بود. ولی هیچ روانشناس سازمانی یا دلسوز حوزه منابع انسانی به مشاغل از این دست؛ حتی نگاه جرئی هم نداشته و علیرغم همه این بی توجهی ها و ناملایمات الحق و الانصاف کارشون رو هم خوب انجام میدادن.

*گفتم تفاوت نونواها و کله پزها با شغل های سخت توی سازمان های بزرگ، مثل تفاوت “شربت شکر دار” و “عسله”.*

*شربت و عسل هردوشون شیرین هستن. ترکیب قندی هر دوشون تقریبا یکیه ولی عسل تاریخ انتقضا نداره، هیچ وقت خراب نمیشه، خودش یه جورایی درمان بیماری هاست و حتی زمان های قدیم به عنوان یک عامل ضدعفونی و میکروب کش برای ترمیم زخم ها و سوختگی ها ازش استفاده میکردن. از اونطرف شربت به هر غلیظی هم که باشه بعد از مدت کوتاهی خراب و غیر قابل استفاده میشه.*

*عسل برخلاف شربت، شیرینی توی ذاتشه و تحمیلی نیست. مال خودشه، هویتشه، اگه ازش بگیرن دیگه اسمش عسل نیست*.

تفاوت نونواهای زحمت کش با مشاغل سخت تو شرکت ها و سازمان ها هم اینه، اونا کسب و کارشون مال خودشونه، هویتشونه، تحمیلی نیست و با برند و اعتبار خودشون کار میکنن نه برند کارفرما. به خاطر همینه که همیشه بی نیاز هستن از هرگونه توصیه انگیزشی. مثل عسل همیشه شیرین و خوشحالن. چون با مشتری خودشون مرتب در تعامل هستن، همیشه حس خوب رضایت رو تجربه میکنن و اگر خواب شبشون رو فدای کاری میکنن که بهش تعلق دارن واسه همین غر نمیزنن که کارم سخته، حقوقم کمه، مشتری قدرنشناسه و هر لحظه تلاش میکنن تا کیفیت کارشون رو ببرن بالا. به خاطر همین بی نیاز هستن از هرگونه توصیه انگیزشی برای ارتقای رضایت شغلی توی کسب و کارشون و اینکه این نگاه برای مشاغل سخت توی سازمان ها تقریبا نداریم.

یهو یه بشکن از سر شوق زد و گفت: آهان.

یعنی اگه کارگرا و کارمندا هم یه کار کنیم که شرکت و سازمانشون رو از خودشون بدونن اونا هم مثل عسل تا آخر کار راضی با انگیزه میمونن. با خنده ادامه داد: اگه اینجوری باشه که شرکتشون هم میشه مثل کندوی عسل.

زیر لب داشت میگفت چقدر خوب میشد اگه میتونستیم:

• هویت فردی و سازمانی رو به هم نزدیک کنیم.
• هدف های شرکت رو به هدف های افراد گره بزنیم.
• دستاوردهای سازمان رو منتسب به همه افراد کنیم و نه فقط مدیرا.
• یه کار کنیم برند سازی شخصی از پنجره برند سازی سازمانی رد بشه.
• اصلا افراد رو سهامدار کنیم. اصلا مدیرایی رو بیاریم تو سازمان که خودشون عسل باشن و نه شربت.
• شربت رو باید مرتب با اضافه کردن شکر غلیظ کرد تا خراب نشه ولی عسل … .

*با چشای کاملا باز و در حالت تعجب و با صدای بلند گفت تازه اگه عسل رو با شربت رقیق کنیم و باهاش شربت درست کنیم اونم زود به دردنخورمیشه ها، میخوام بگم ……*

یهو گوشیش زنگ خورد، بلافاصله خداحافظی کردیم و از هم جدا شدیم. بعدا بهش پیامک فرستادم که حتما مقاله و کتاب های حوزه دلدادگی کارکنان و هویت بخشی به منابع انسانی رو مطالعه کنه.

با احترام

#دکترعلیرضاکوشکی_جهرمی